Debian Sid
KDE
Debianı Kurdum Herşey İngilizce ne yapmalıyım?
KDE’de açılışında NumLock’u aktif hale getirmek
Kde dolayısıyle kdm giriş yöneticisi kullananlar için küçük bir ipucu Smiley
Kdm giriş ekranında numlock’u aktif etmek için
su
apt-get install numlockx
echo '/usr/bin/numlockx on' >> /etc/kde3/kdm/Xsetup
Kaynak: Proton ve http://ktown.kde.org/~seli/numlockx/
Gnome
Debian SSS
Genel Notlar
- Bu doküman gayrıresmi Debian Başlangıç Rehberi’dir. Debian.org ile ilişkili değildir.
- Bu rehberdeki bilgiler bir x86 Debian üzerinde test edilmiştir.
- Siyah kutular içinde yazılan ifadeler Terminal’de çalıştırılması gereken komutları gösterir.(Applications -> System Tools -> Terminal) veya Türkçe kurulum için (Sistem Araçları -> Uçbirim) .
- Yazım hataları gibi problemlerle karşılaşmamak için bu rehberdeki satırları kopyalayıp Terminal’e yapıştırmanızı öneririz. (ilgili satırı seçtikten sonra üzerine gelip sağ tıklayarak “Copy” ardından Terminal’e geçip “Paste” yapın)
- “su -s” – süper kullanıcı (root kullanıcısı) gibi çalıştırma anlamına gelir. “su -s” dediğinizde şifre (“Password:”) sorulacaktır. Bu durumda aktif kullanıcının şifresini girmelisiniz.
- “apt-get” ve “wget”, program kurmak/güncellemek/indirmek için internet bağlantısına ihtiyaç duyarlar.
Başlarken
Soru: Debian nedir?
Debian GNU/Linux Tarihçe
S: Debian ekran görüntülerine nereden ulaşabilirim?
-
S: Debian’ı nereden indirebilirim?
-
-
S: Debian hakkında nereden yardım bulabilirim?
-
Depolar
S: Yeni depoları nasıl ekleyebilirim? (Stable)
cp /etc/apt/sources.list /etc/apt/sources.list_backup
nano /etc/apt/sources.list
Debian Stable
deb http://ftp.tr.debian.org/debian/ stable main contrib non-free
deb-src http://ftp.tr.debian.org/debian/ stable main contrib non-free
deb http://security.debian.org/ stable/updates main contrib non-free
deb-src http://security.debian.org/ stable/updates main contrib non-free
apt-get update
S: Yeni depoları nasıl ekleyebilirim? (Testing)
cp /etc/apt/sources.list /etc/apt/sources.list_backup
nano /etc/apt/sources.list
Debian Testing
deb http://security.debian.org/ testing/updates main contrib non-free
deb-src http://security.debian.org/ testing/updates main contrib non-free
deb http://ftp.tr.debian.org/debian/ testing main contrib non-free
deb-src http://ftp.tr.debian.org/debian/ testing main contrib non-free
apt-get update
S: Debian Multimedia depolarını nasıl ekleyebilirim? (Stable)
cp /etc/apt/sources.list /etc/apt/sources.list_backup
nano /etc/apt/sources.list
Debian Multimedia Stable
deb http://www.debian-multimedia.org stable main
deb-src http://www.debian-multimedia.org stable main
apt-get update
S: Debian Multimedia depolarını nasıl ekleyebilirim? (Testing)
cp /etc/apt/sources.list /etc/apt/sources.list_backup
nano /etc/apt/sources.list
Debian Multimedia Testing
deb http://www.debian-multimedia.org testing main
deb-src http://www.debian-multimedia.org testing main
apt-get update
S: Debian Multimedia depolarını kullanırken gpg hatası almamak için ne yapabilirim
apt-get update
apt-get install debian-multimedia-keyring
apt-get update
S: Apt-get/Deb paketlerini baska hdd bölümünde tutmak
Apt-get ile kurduğumuz paketler /var/cache/apt/archives dizininde tutulur. Kurulum sırasında “var” dizini için ayrı bir hdd bölümü seçilmemişse belli bir süreden sonra bu dizin boyutu çok fazla artar, ve kök “/” disk bölümündeki boş alan azalır. Bu şekilde bir sorun yaşıyorsanız belirli aralıklarla
apt-get autoclean
komutunu kullanarak eski paketleri sistemden kaldırabilirsiniz. Bu komut paketin güncel sürümü indirilip kurlmuşsa eski sürümü silmektedir.
Diğer yandan “/” kök dizin bölümü kısıtlı ise apt-deposunu başka sabit disk bölümünde tutmak en kullanışlı yöntemdir.
Örneğimizde kök “/” bölüm (sda2) 8gb boyutundadır “/home/” dizini (sda3) 20gb’dır /var/cache/apt/arcives dizini yaklaşık 1gb yer kaplamaktadır. Biz home içinde yeni bir apt dizini oluşturup elimizde bulunan paketleri bu dizine taşıyacağız.
Apt-get kullanan dağıtımlarda uygulanabilir. Ayrıca Debian/Ubuntu gibi dağıtımları tekrar kurmak icab ederse aynı yöntemi kullanarak depodaki paketlerin kullanılmasını sağlayabilirsiniz.
ilk olarak home dizini içinde apt için gerekli dizin yapısını oluşturuyoruz.
su
mkdir /home/apt
mkdir /home/apt/archives
mkdir /home/apt/archives/partial
şimdi /var/cache/apt/archives dizini içindeki .deb paketlerini yeni dizine taşıyoruz.
cd /var/cache/apt/archives
mv *.deb /home/apt/archives
Paketlerin taşınması bittikten sonra eski archives dizinini siliyoruz.
rm -rf archives/
Paketlerin bulunduğu yeni dizini sembolik bağ ile /var/cache altına bağlıyoruz.
ln -s /home/apt/archives
Son olarak apt-get update komutunu çalıştırıyoruz.
apt-get update
Debian Güncellemeleri
S: Debian’ı elle nasıl güncelleyebilirim? (Stable)
apt-get update
apt-get upgrade
S: Debian’ı elle nasıl güncelleyebilirim? (Testing)
apt-get update
apt-get upgrade
S: Debian’ı Stable sürümden Testing sürüme nasıl yükseltirim?
Stable olan depo adreslerini Testing olarak değiştiririz.Ardından gerekli komutları veririz.
apt-get update
apt-get dist-upgrade
Eklenti Uygulamalar
S: Java yı nasıl yükleyebilirim?
apt-get install sun-java6-jre
S: Mozilla Firefox u (iceweasel)[1] nasıl yükleyebilirim?
apt-get install iceweasel iceweasel-l10n-tr
S: Mozilla Thunderbird’i (icedove) nasıl yükleyebilirim?
apt-get install icedove icedove-locale-tr
S: Opera yi nasıl yükleyebilirim?
-
apt-get install libqt3-mt
dpkg -i opera*.deb
- Menu -> Internet -> Opera
S: Opera için tr paketini nasıl yükleyebilirim?
-
- Opera içinden Tools–»Properties–»Language Details kısmından indirdiğimiz dil dosyasını seçiyoruz. Türkçeyi ekliyoruz. Kodlamayı iso-8859-9 yapıyoruz.
S: P2P BitTorrent istemcisini (Azureus) nasıl yükleyebilirim?
apt-get install azureus
S: P2P Amule istemcisini (Amule) nasıl yükleyebilirim?
apt-get install amule
- Uygulamalar -> Internet -> Amule
Arşivleri Açmak İçin Gerekli Paketlerini Nasıl Yükleyebilirim?
apt-get install rar unrar zip unzip p7zip-full
S: Nautilus ta arsiv dosyalarını nasıl açabilirim?
apt-get install file-roller
Kullanıcı Yönetimi
S: root kullanıcısının GNOME oturumu açmasını nasıl sağlayabilirim?
cp /etc/gdm/gdm.conf /etc/gdm/gdm.conf_backup
nano /etc/gdm/gdm.conf
- Açılan dosyada satırı bulun.
...
AllowRoot=false
...
...
AllowRoot=true
...
- Düzenlediğiniz dosyayı kaydedin.
S: Terminal’de root kullanıcısına nasıl geçiş yapabilirim?
su
Şifre: <kurulum sırasında girdiginiz root parolası>
S: Sisteme kullanıcı ekleme/silme ve düzenleme işlemlerini nasıl yapabilirim?
- Sistem -> Yönetim -> Kullanıcılar ve Gruplar
- Kullanıcılar ve Gruplar
Kullanıcılar Sekmesi -> Kullanıcı Ekle.../Özellikler/Sil
S: Sisteme grup ekleme/silme ve grup ayarları nasıl yapılır?
- Sistem -> Yönetim -> Kullanıcılar ve Gruplar
- Kullanıcılar ve Gruplar
Gruplar Sekmesi -> Grup Ekle.../Özellikler/Sil
S: Otomatik GNOME oturum açılışı nasıl yapılır (güvenli değildir)?
- Sistem -> Yönetim -> Giriş ekranı ayarları
Genel -> Otomatik Giriş ->
İlk açılışta otomatik bir kullanıcı girsin (Çentik Koy)
Otomatik giriş için kullanıcı adı: Seçin "sistem kullanıcısı"
S: Dosya/klasör izinlerini nasıl değiştirebilirim?
Dosya veya Klasöre Sağ tıklayın -> Özellikler
İzinler sekmesi -> Okuma/Yazma/Çalıştırma (Dosya sahibi,Grup ve Diğer
kısımlarına çentik koyarak izinleri değiştirin.)
S: Dosya/klasör iyeliklerini/sahipliklerini nasıl değiştirebilirim?
chown kullanıcı_adı /izinleri_değiştirilmek_istenen_dosya/klasör
S: Dosya ve klasörlerin grup sahipliklerini nasıl değiştirebilirim?
chgrp grup_adı /izinleri_değiştirilmek_istenen_dosya/klasör
Donanım
S: NVIDIA grafik kartı sürücülerini nasıl yükleyebilirim ?
apt-get update
apt-get install module-assistant
apt-get install nvidia-glx nvidia-kernel-common
module-assistant update
module-assistant prepare
module-assistant auto-install nvidia
- dpkg-reconfigure xserver-xorg komutu ile x-window ayarlarını yeniden yapın. Yapılandırma işleminde sürücünüzü nvidia olarak seçin ayrıca yapılandırma işleminin son adımında yer alan GLcore ve dri modüllerini yüklenmeyecek şekilde (işaretsiz olarak) ayarlanmasına glx modülünün ise yüklenecek şekilde (işaretlenmiş olarak) ayarlanmış olmasına dikkat ediniz.
S: Disk bölümü tablolarını nasıl listeleyebilirim?
fdisk -l
Ati ekran kartı sürücüsü kurulumu (fglrx)
Ati ekran karti surucusu kurulumu
S: Rebooting yapmadan – yeniden başlatmadan /etc/fstab’ı nasıl yeniden bağlayabilirim?
mount -a
S: Bağlanmış dosya sistemleri disk kullanım durumunu nasıl görebilirim?
df -h
S: mount edilmiş – bağlanmış araçları nasıl listeleyebilirim?
mount
S: PCI araçları nasıl listeleyebilirim?
lspci
S: USB araçları nasıl listeleyebilirim?
lsusb
S: HDD/CDROM aygıtlarım performansını yükseltebilir miyim?
apt-get install hdparm
Sabit diskinizin performansını test etmek ve hdparm paketini etkinleştirmek için (örnekte sabit disk hda olarak alınmıştır.Sisteminizde farklı olabilir);
hdparm -tT /dev/hda
hdparm -d 1 -A 1 -m 16 -u 1 -a 64 /dev/hda
Cdrom aygıtınızın performansını test etmek ve hdparm paketini etkinleştirmek için (örnekte cdrom aygıtı /dev/cdrom olarak alınmıştır.Sisteminizde farklı olabilir);
hdparm -d1 /dev/cdrom
Ayarların her açılışta etkin olması için /etc/hdparm.conf dosyasını düzenleriz.
cp /etc/hdparm.conf /etc/hdparm.conf_backup
nano /etc/hdparm.conf
Harddisk ayarları için aşağıdaki satırları ekleyin.
hdparm -d 1 -A 1 -m 16 -u 1 -a 64 /dev/hda
Cdrom ayarları için aşağıdaki satırları ekleyin.
/dev/cdrom {
dma = on
}
S: 2.6.x Kernelde Alsa ile ses yapılandırmasını nasıl yapabilirim?
2.6.x Kernel için ilgili paketleri yüklüyoruz.
apt-get install alsa-base alsa-utils
Ses kartını tanıtıp modül olarak ekletiyoruz.
alsaconf
Mixer ayarlarımızı yapıyoruz.
alsamixer
Ayarları kaydediyoruz.
alsactl store
S: Dijital Fotograf makinemi nasıl tanıtabilirim ve kullanabilirim?
apt-get install gphoto2 libgphoto2-2
gphoto2 --auto-detect
adduser kullanıcı_adı camera
Ardından Digikam,Gthumb vs.. gibi programlar aracılığı ile ya da man gphoto2 komutuyla ilgili komutlara bakıp, konsol aracılığı ile Digital Makinenizdeki fotoğrafları diskinize alabilirsiniz.
S: Debian üzerinde IPW2200 Kablosuz Ağ Kurulumunu Nasıl Yapabilirim?
Debian IPW2200 Kablosuz Ağ Kurulumu
Windows
Diskin Windows bölümünü (NTFS) elle nasıl mount/unmount ederim ve bütün kullanıcıların okumasını nasıl sağlayabilirim?
- Bağlamak için:
mkdir /mnt/windows
mount /dev/hda1 /mnt/windows/ -t ntfs -o nls=utf8,umask=0222
hda1 örnek olarak verilmiştir. Kendi bölümlemenize göre düzeltiniz.
- Ayırmak için :
umount /mnt/windows/
Alternatif yöntem: Diskin Windows bölümünü (NTFS) yazma hakkı vererek nasıl mount/unmount ederim ve bütün kullanıcıların okumasını nasıl sağlayabilirim?
- ntfs-3g üçüncü jenerasyon ntfs sürücüsünü yükleme (testing-unstable):
apt-get install ntfs-3g
- Stable sürüm için ntfs3g kurulumu
Etch kullanıcıları için Ntfs-3g paketi backports deposunda bulunuyor
su
nano /etc/apt/sources.list
deb http://www.backports.org/debian etch-backports main contrib non-free
ctrl+x ile kayıt edip çıkın
apt-get update
apt-get -t backports install ntfs-3g
- Kendi kullanıcınızı fuse grubu içerisine dahil etmeniz gerekmektedir:
adduser <kullanıcı isminiz> fuse
- Bağlamak için:
mount -t ntfs-3g /dev/sda1 /media/windows
veya
ntfs-3g /dev/sda1 /media/windows
sda1 örnek olarak verilmiştir. Kendi bölümlemenize göre düzeltiniz.
ntfs-3g – Okuma ve Yazma destegi veren üçüncü jenerasyon ntfs sürücüsü
ntfs-3g --help
ntfs-3g 1.1004 - Third Generation NTFS Driver
Copyright (C) 2005-2006 Yura Pakhuchiy
Copyright (C) 2006-2007 Szabolcs Szakacsits
Usage: ntfs-3g <device|image_file> <mount_point> [-o option[,...]]
Options: ro, force, locale=, uid=, gid=, umask=, fmask=, dmask=,
streams_interface=. Please see details in the manual.
Example: ntfs-3g /dev/sda1 /media/windows -o force,locale=tr_TR.utf8
Ntfs-3g news, support and information: [2]
cat /etc/fstab
/dev/sda1 /media/windows ntfs-3g defaults,user,uid=1000,locale=tr_TR.utf8 0 0
S: Diskin Windows bölümünü (FAT) elle nasıl mount/unmount ederim ve tüm kullanıcıların okuyabilmelerini ve yazabilmelerini nasıl sağlayabilirim?
mkdir /mnt/windows
mount /dev/hda1 /media/windows/ -t vfat -o iocharset=utf8,umask=000
hda1 örnek olarak verilmiştir. Kendi bölümlemenize göre düzeltiniz.
umount /mnt/windows
S: Açılışta diskin Windows bölümünü (NTFS) nasıl mount ederim ve bütün kullanıcıların okumasını nasıl sağlayabilirim?
- Önce /etc/fstab dosyasının yedeğini alırız.
cp /etc/fstab /etc/fstab_yedek
- Sonra windows bölümünün bağlanacağı dizini oluştururuz.
mkdir /mnt/windows
- Sonra /etc/fstab dosyasını düzenleyip aşağıdaki satırları ekleriz.
/dev/hda1 /mnt/windows ntfs nls=utf8,umask=0222 0 0
hda1 örnek olarak verilmiştir. Kendi bölümlemenize göre düzeltiniz. Dosyayı kaydederiz.
S: Açılışta diskin Windows bölümünü (FAT) nasıl mount ederim ve tüm kullanıcıların okuyabilmelerini ve yazabilmelerini nasıl sağlayabilirim?
- Önce /etc/fstab dosyasının yedeğini alırız.
cp /etc/fstab /etc/fstab_yedek
- Sonra windows bölümünün bağlanacağı dizini oluştururuz.
mkdir /mnt/windows
- Sonra /etc/fstab dosyasını düzenleyip aşağıdaki satırları ekleriz.
/dev/hda1 /mnt/windows vfat iocharset=utf8,umask=000 0 0
hda1 örnek olarak verilmiştir. Kendi bölümlemenize göre düzeltiniz. Dosyayı kaydederiz.
İpucu ve İncelikler
S: GNOME oturum açılışında Num Lock’u nasıl açabilirim?
apt-get install numlockx
numlockx on
S: GNOME panelini nasıl yenileyebilirim?
killall gnome-panel
S: Bilgisayarı yeniden başlatmadan GNOME’u nasıl yeniden başlatabilirim?
- Çalışan uygulamaları kaydedip kapatın.
Ctrl + Alt + Backspace tuş kombinasyonuna beraber basın.
veya
/etc/init.d/gdm restart
S: GNOME oturum açılışında bazı programların çalışmasını nasıl sağlayabilirim?
- Sistem -> Tercihler -> Oturumlar
Başlangıç Programları Sekmesi -> Ekle/Düzenle/Sil
S: GNOME’da Konsole kipine nasıl geçebilirim?
- Konsol moduna geçmek için,
'Ctrl + Alt + F1' (F2 - F6) arası kullanılır.
- Tekrar kullanılan masaüstü moduna geçmek için,
'Ctrl + Alt + F7' tuş kombinasyonu kullanılır.
S: Nautilus pencere yöneticisinde, bütün klasörlerin aynı pencerede açılmasını nasıl sağlayabilirim?
- Uygulamalar -> Sistem araçları -> Yapılandırma Düzenleyici
Yapılandırma Düzenleyici açılınca sırasıyla ilgili bölüme gidilip istenilen seçenek seçilir.
/ -> apps -> nautilus -> preferences -> always_use_browser (Çentik koy)
ya da kısayol olarak konsol açılır. Kullanıcı olarak aşağıdaki komutun verilmesi yeterlidir.
gconftool-2 --type bool --set /apps/nautilus/preferences/always_use_browser true
S: Nautilus’ta gizli dosya/klasörlerin görüntülenmesini nasıl sağlayabilirim?
CTRL + H tuşlarıyla
Öntanımlı olarak hep gizli dosyaların gösterilmesi için
Değiştir--Tercihler--Görünüm kısmından "Gizli ve Yedek Dosyaları Göster" çentik koyulur.
S: Masaüstü ikonlarını nasıl görüntülerim (Computer, Home, Trash)?
- Uygulamalar — Sistem Araçları — Yapılandırma Düzenleyici kısmına girilir.
Sırasıyla;
- / -> apps -> nautilus -> desktop -> kısmına gidilir. Ve aşağıda belirlenmiş kısımlar çentiklenir.
computer_icon_visible
home_icon_visible
trash_icon_visible
Alternatif olarak sırasıyla bu komutlarda verilebilir.
gconftool-2 --type bool --set /apps/nautilus/desktop/computer_icon_visible true
gconftool-2 --type bool --set /apps/nautilus/desktop/home_icon_visible true
gconftool-2 --type bool --set /apps/nautilus/desktop/trash_icon_visible true
S: “Open with” – “Birlikte aç” seçeneğinde öntanımlı dosya tipini nasıl değiştirebilirim?
Bir dosyaya sağ tıklanır ve Özellikler kısmına girilir.
Üst kısımdan "Birlikte Aç" kısmına gelinir ve istenilen program işaretlenir.
S: Öntanımlı e-posta istemcisini Mozilla Thunderbird (icedove) olarak nasıl değiştirebilirim?
- Masaüstü -> Tercihler -> Tercih Edilen Uygulamalar
E-Posta Okuyucu Sekmesi -> Özel -> Komut: icedove %s
apt-get install xfonts-100dpi-transcoded
apt-get install xfonts-75dpi-transcoded
apt-get install xfonts-base-transcoded
Ardından X’i yeniden başlatırız.
S: .deb uzantılı dosyaları kurma/kaldırma işlemlerini nasıl yapabilirim?
dpkg -i paket_adı.deb
dpkg -r paket_adı
S: .rpm dosyalarını nasıl .deb dosyalarına dönüştürebilirim?
apt-get install alien
alien paket_adı.rpm
S: Bir klasördeki bütün dosyaları bir komutta nasıl yeniden adlandırabilirim?
wget -c http://easylinux.info/uploads/mvb_1.6.tgz
Paketi indirdikten sonra root olarak aşağıdaki komutları veririz.
tar zxvf mvb_1.6.tgz -C /usr/share/
chown -R root:root /usr/share/mvb_1.6/
ln -fs /usr/share/mvb_1.6/mvb /usr/bin/mvb
- Bir dizindeki tüm dosyaların ismini değiştirmek için aşağıdaki komutu verebilirsiniz.
mvb yeni_dosyaadı
S: “man” komutunun çıktılarını bir dosyaya nasıl kaydedebilirim?
man command | col -b > file.txt
S: Açılıştaki GRUB menüsünü nasıl gizleyebilirim?
cp /boot/grub/menu.lst /boot/grub/menu.lst_backup
nano /boot/grub/menu.lst
...
#hiddenmenu
...
- Aşağıdaki şekilde değiştirin.
hiddenmenu
- Düzenlediğiniz dosyayı kaydedin.
S: Açılıştaki GRUB menüsünün bekleme süresini nasıl değiştirebilirim?
cp /boot/grub/menu.lst /boot/grub/menu.lst_backup
nano /boot/grub/menu.lst
...
timeout 3
...
- Aşağıdaki şekilde değiştirin.
timeout X (istediginiz saniyeyi yazabilirsiniz)
- Düzenlediğiniz dosyayı kaydedin.
S: Açılışta GRUB menüsünde öntanımlı olarak seçilen işletim sistemini nasıl değiştirebilirim?
cp /boot/grub/menu.lst /boot/grub/menu.lst_backup
nano /boot/grub/menu.lst
...
default 0
...
- Aşağıdaki şekilde değiştirin.
default X (hangi işletim sistemini istiyorsanız onun numarasını yazın)
- Düzenlediğiniz dosyayı kaydedin.
S: Sistem açılışındaki servisleri geçici olarak nasıl atlayabilirim?
'Ctrl + C' tuş kombinasyonunu kullanabilirsiniz.
S: Debian’da Nasıl Sudo Kullanırım ?
Debian’da Sudo öntanımlı olarak kurulmaz belirli bir kullanıcıya geçici root hakları atamak isteyenler sudo kullanabilirler şahsen pratik olduğu için kullanıyorum
su
apt-get install sudo
nano /etc/sudoers
en son bölüme ekleme yapıyoruz
kullanıcı-adınız ALL=(ALL) ALL
ctrl+x ile kayıt ediyoruz bu kadar
Örnek
# /etc/sudoers
#
# This file MUST be edited with the 'visudo' command as root.
#
# See the man page for details on how to write a sudoers file.
#
Defaults env_reset
# Uncomment to allow members of group sudo to not need a password
# %sudo ALL=NOPASSWD: ALL
# Host alias specification
# User alias specification
# Cmnd alias specification
# User privilege specification
root ALL=(ALL) ALL
battal ALL=(ALL) ALL